Historia wyryta w kamieniu
Uwaga! Uwaga!
Napis na macewie jest prawie w całości zachowany, udało nam się go odczytać (podziękowania dla Witka Wrzosińskiego❤️) treść:“Tu jest pochowany człowiek, który podążał drogą […] każdego dnia swojego życia był koroną swej żony i dzieci, człowiek szczodry i ze szlachetnego rodu, pan Szlomo Zalman Gutfreund, syn błogosławionej pamięci pana Icchaka Lewity. Zmarł 30 dnia Kislew roku 5688. Niech dusza jego będzie związana w węzeł życia.”
W naszych archiwach znaleźliśmy Salomona Gutfreunda, kupca z Czarnego Dunajca, który zmarł 23 grudnia 1927 roku, a na żydowskim cmentarzu został pochowany dwa dni później (30 Kislew 5688 w kalendarzu hebrajskim to 24 grudnia 1927). W aktach metrykalnych gminy żydowskiej znaleźliśmy informację, że Salomon zmarł w wieku 59 lat na serce, w chwili śmierci był żonaty.W archiwach pojawia się też drugi Salomon Gutfreund (to było popularne nazwisko), piekarz z Czarnego Dunajca, ale młodszy o kilkanaście lat. Nie mamy więc pewności, co do tych danych, ale wiele wskazuje na to, że Szlomo Gutfreund, upamiętniony na naszej macewie, miał dwie córki i doczekał się wnuków.Jego córka Reisel Gutfreund (ur. w 1901) wyszła za mąż za doktora Jakuba Józefa Stillera, który był koncypientem adwokackim w Nowym Targu. W 1922 r. urodziła im się córka Rena, czyli wnuczka Salomona. Jego druga córka, Gusta, była żoną Salomona Steinlaufa. W 1923 r. urodził im się Ignacy, czyli wnuk Salomona Gutfreunda.Znaleźliśmy jeszcze zapis w księdze zmarłych dotyczący rodziny Gutfreundów. W 1915 r. w wieku 11 lat na zapalenie opon mózgowych zmarł Izydor Gutfreund, syn Salomona, ale też nie mamy pewności, czy chodzi o tego Salomona czy drugiego, piekarza.Archiwa z zapisami metrykalnymi są niepełne, często brakuje akt z wielu lat. W tym wypadku informacja o śmierci Szlomo Zalmana Gutfreunda była przedostatnim zapisem na ostatniej stronie ostatniego dostępnego w całości rocznika aktów zgonu. To kolejny dobry omen, który nam się przytrafia podczas projektu. Mamy też nadzieję, że ta macewa nie była ostatnią, jaka wróciła na dunajecki cmentarz.
History carved in stone
Warning! Warning!
The sign on the matezevah has been preserved almost entirely. We have managed to read it. A big thank you to Witek Wrzosiński. It says:“Here lies a man who followed the path […] Every day of his life he was a crown to his wife and children. A generous man of noble origins, Mr. Szlomo Zalman Gutfrend, the son of Mr. Icchak Lewita, blessed be his memory. He died on the 30th day of Kislev in the year 5688. May his soul be bound up in the bond of eternal life.”
In our archives we found Salomon Gutfreund, a merchant from Czarny Dunajec who died on 23rd December 1927, and was buried two days later at the Jewish cemetery (30thKislev 5688 in the Hebrew calendar equals to 24th December 1927). In the register of the Commune we found the information that Salomon died aged 59 from a heart attack, and was married at the time of his death.There is a second Salomon Gutfreund (it was a popular name), a baker from Czarny Dunajec, but he was a decade younger. Even though we cannot be totally sure, it seems that Szlomo Gutfreund, who is commemorated on the matezevah, had two daughters and grandchildren.
His daughter Reisel Gutfreund (born in 1901) married Jakub Józef Stiller who was a clerk at a legal office in Nowy Targ.In 1922 he had a daughter Rena, the granddaughter of Salomon. His second daughter Gusta was the wife of Salomon Steinlauf. In 1923 Ignacy, the grandson of Salomon Gutfreund, was born.
We also found an inscription in the register of death about the Gutfreund family. Izydor Gutfreund, the son of Salomon, died in 1915, aged 11 from meningitis. However, we are not sure if it is the son of that Salomon or the one who was a baker.
The archives with birth registers are incomplete, sometimes long periods are missing. In this case the information about the death of Szlomo Zalman Gutfreund was the one of the last inscriptions on the last page of the volume of the death certificates. This is yet another good omen we are witnessing during the project. We how that it was not the last matezevah which has returned to the cemetery of Dunajec.
